بررسی اثرات اقتصادی گردشگری پارک ملی گلستان بر جوامع محلی. نمونه موردی: روستای تنگراه

پارک¬های ملی مناطق حفاظت شده¬ای هستند که عمدتاً برای حفاظت اکوسیستم¬ها و تفرج، تحت مدیریت قرار می¬گیرند. این پارک¬ها به عنوان مهم¬ترین مناطق تحت مدیریت حفاظتی در ایران در ابعاد گوناگون آموزشی، پژوهشی، علمی، گردشگری، تربیت نیروی انسانی و از همه مهم¬تر حفظ تنوع و غنای زیستی در سطح جهانی نیز به رسمیت شناخته شده¬اند (میکاییلی و همکاران،1380). پارک ملی گلستان با وسعتی بیش از 91 هزارهکتار، نخستین پارکی است که در ایران، عنوان پارک ملی را به خود اختصاص داده است. این پارک بزرگ¬ترین و مهم-ترین پارک طبیعی و پناهگاه حیات وحش ایران می¬باشد. این پارک با داشتن اقلیم¬های متفاوت و مناطق زیستی متنوع جنگلی، استپی و چشم¬اندازها، مناظر متنوع طبیعی از مهم¬ترین جاذبه¬های گردشگری ایران محسوب می¬شود (آخانی، حسین، 1383). تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات اقتصادی گردشگری پارک ملی گلستان بر جوامع محلی، نمونه موردی (روستای تنگراه) به شناخت نقاط ضعف و قوت و فرصت¬ها و مشکلات توسعه اکوتوریسم پارک ملی گلستان و نتایج اقتصادی حاصل از آن بر جوامع محلی خود پرداخته است. همچنین با استفاده از فرمول کوکران؛ از گردشگران ورودی به پارک، سرپرستان خانوارهای واقع در روستای تنگراه و کارکنان ادارات پارک ملی گلستان و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان گالیکش، مورد ارزیابی و تحقیق قرار گرفته¬اند. تحلیل داده¬های بدست آمده از پرسشنامه با استفاده از تکنیک¬های آمار توصیفی و مقایسه نمودارهای توزیع درصد انجام گردیده و تحلیل استنباطی با استفاده از آزمون خی دو انجام شده است. نتایج بدست آمده از تحلیل مصاحبه¬ها و اطلاعات کتابخانه¬ای تحقیق نیز که در بردارنده نقاط قوت و ضعف پارک ملی گلستان، مشکلات موجود و نیزفرصت¬های مناسب جهت توسعه توریسم (اکوتوریسم) منطقه می¬باشد؛ در قالب عناوین کلیدی ماتریس سوآت خلاصه گردیده¬اند. در نهایت با توجه به نتایج بدست آمده در جهت توسعه اثرات اقتصادی گردشگری (اکوتوریسم)، ایجاد مدیریت هماهنگ برنامه¬های اکوتوریستی در پارک، بهره¬وری از فرصت¬های موجود توسعه اکوتوریسم در پارک ملی گلستان، اعطای مجوز به آژانس¬ها و انجمن¬های علاقه¬مند به کارهای توریستی (اکوتوریستی) با توجه به اصول توسعه پایدار، کسب اعتبارات مالی و باز زنده سازی اثرات اقتصادی آن بر جوامع محلی پیرامون پارک به عنوان پیشنهاد به سازمان حفاظت محیط زیست استان گلستان و اداره¬ی پارک ملی گلستان ارائه شده است.